جامعه سلامت

افزايش غير طبيعي دفعات اجابت مزاج كه معمولا با تغيير در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال ناميده مي‌شود كه مي‌تواند به دو صورت حاد يا مزمن بروز كند.

اسهال مي‌تواند در اثر ابتلا به عفونت هاي ميكروبي، بيماري ها (نظير التهاب‌هاي روده‌اي و ايدز)، ناسازگاري هاي غذايي، حساسيت به الكل يا مسموميت ها بروز نمايد.

اصولا اسهال خفيفي كه با ساير علائم (تب، دفع خون و …) همراه نباشد، خودبخود بهبود مي‌يابد، اما در صورتي كه حالت آزاردهنده‌اي به خود بگيرد، مي‌توان از فرآورده‌هاي ضد اسهال بهره گرفت. اين فرآورده‌ها نيز تنها در درمان شرايط موقت و گذرا توصيه مي‌شوند.

در صورتي كه اسهال بيش از دو روز به طول بيانجامد، يا با تب بالا و از دست دادن پنج درصد كل آب بدن يا دفع خون همراه شود، هرگز خوددرماني نكنيد و فورا به پزشك مراجعه كنيد.

ممكن است اسهال باعث از دست دادن مقدار زيادي از آب و املاح بدن شود. در اين شرايط، دهان خشك شده و چشم ها گود مي‌افتند. ضعف، كاهش ميزان دفع ادرار و سرگيجه نيز از علائم ديگر اين عارضه هستند. بنابراين جايگزيني آب از دست رفته براي افراد مبتلا به اسهال، خصوصا در اطفال، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اين گونه موارد مي‌توان با نوشيدن انواع مايعات و يا استفاده از محلول هاي خوراكي نظير ORS (او آر اس)، آب و املاح از دست رفته را جبران كرد.

در صورت عدم دسترسي به پودر بسته بندي شده ORS ، مي‌توان از دستور زير براي تهيه آن استفاده كرد:

• دو قاشق مرباخوري شكر
• يك قاشق چايخوري نمك
• نصف قاشق چايخوري جوش شيرين
• چهار ليوان آب جوشيده سرد شده و يا آب ميوه

تمامي مواد بالا را با هم مخلوط كرده و در پارچ بريزيد و در يخچال قرار دهيد تا خنك شود، به خصوص براي بچه ها حتما خنك كنيد تا بتواند آن را بخورد.

روش هاي غيردارويي براي درمان اسهال

اسهال و استفراغ در اكثر موارد خود به خود بهبود مي ‌يابند. اما لازم است همزمان با اين بيماري، آب و املاح از دست رفته ي بدن جبران شود. خوردن مايعات، بهترين روش جايگزيني آب از دست رفته بدن است.

بنابراين لازم است فرد در حد تحمل و در فواصل معين از مايعات استفاده كند. در مجموع بهترين اقدام در مورد اسهال و استفراغ، جبران املاح از دست رفته ي بدن است.

ضمنا در مورد شيرخواراني كه از شير مادر تغذيه مي‌كنند، به هيچ عنوان نبايد شير مادر را قطع نمود، اما براي كودكاني كه با شير خشك تغذيه مي‌شوند، طبق تجويز پزشك نوع مناسب‌تري از شيرخشك توصيه مي‌شود.

روش هاي ديگر عبارتند از : استراحت، رژيم غذايي مناسب (مصرف مايعات، غذاهاي كم حجم، ولي مقوي و پرهيز از مصرف سبزيجات و ميوه‌جات خام) و خودداري از مصرف مواد ملين مثل آلو.

10 ماده غذايي مناسب براي درمان خانگي اسهال

1- دم كرده يونجه اسهال را درمان مي كند. اما مصرف زياد يونجه توصيه نمي شود، زيرا باعث ايجاد نفخ مي شود.

2- علف هفت بند، براي درمان اسهال خوني، بواسير و اسهال مفيد است.

3- در طب سنتي هند موز كال، يبوست زا است و در درمان اسهال ساده و اسهال خوني مفيد است و در بهبود زخم هاي روده كاربرد دارد. شيره گل هاي موز براي درمان اسهال خوني معجزه مي كند.

4- چاي ريحان براي رفع بي اشتهايي، درمان اسهال، نفخ و زخم معده به كار مي رود.

5- گشنيز گاهي اوقات به عنوان يك ملين براي درمان يبوست و گاهي براي درمان اسهال استفاده مي شود.

6- خرما در درمان اسهال و اختلالات روده اي نقش دارد.

7- ماست براي درمان اسهال كودكان مفيد است. متخصصان در هنگام مصرف آنتي بيوتيك ها، مصرف ماست را توصيه مي كنند، زيرا اغلب آنتي بيوتيك ها باعث نابودي باكتري هاي مفيد دستگاه گوارش و اختلال در كار آن و بروز اسهال مي شوند.

8- گل هاي خشك شده انبه، براي درمان اسهال، اسهال خوني مزمن و برخي مشكلات مثانه مفيد است. مغز هسته انبه، ضد اسهال است.

9- مصرف ازگيل خام موجب تقويت بدن مي‌شود و براي درمان اسهال مفيد است.

10- سيب را مي توان براي برطرف كردن اسهال حتي براي كودكان به كار برد. بدين منظور سيب را بايد رنده كرد و خورد.

جامعه سلامت