زنجبيل داراي شناسنامهي تغذيهاي بسيار عالي، حاوي پروتئين، كلسيم، آهن، اسيد فوليك، كربوهيدرات، قند، فيبرهاي محلول و نامحلول، سديم، ويتامينها، مواد معدني، اسيدهاي چرب، و آمينو اسيدها است؛ كه همهي اينها زنجبيل را به عنوان منبعي براي عناصر غذايي ارزشمند تبديل كردهاند.
زنجبيل را در ايران از زمانهاي قديم در طب سنتي و در آشپزي ايراني براي پخت انواع غذا و شيريني استفاده ميكردهاند. عطر و طعم تند زنجبيل را همه ميشناسيم، زنجبيل نام ريشه زيرزميني گياهي است خودرو، در مناطق گرم و مرطوب از جمله هند، چين، آفريقاي شمالي، مكزيك و … اين غدههاي زيرزميني را از زير خاك خارج ميكنند، ريشكهايش را جدا ميكنند، به خوبي تميز ميكنند و بعد ميفروشند.
حتما بخوانيد: خواص زنجبيل | ۵۳ خاصيت زنجبيل براي سلامتي، تناسب اندام و زيبايي
خواص زنجبيل
زنجبيل بسيار گرم است. بنابراين گرمكننده و معرق است و سموم به دام افتاده در بدن را از طريق تعريق خارج ميكند.
زنجبيل براي درمان التهاب سينه، استسقا، اسهال و سرفه كاربرد دارد.
براي دفع برخي سموم كه ناخواسته وارد بدن شده، مثل استفاده بيش از حد مجاز برخي داروها و سم جانوران بسيار كارساز است.
زنجبيل قاعده آور است و بي نظمي يا تاخير در عادت ماهيانه را رفع ميكند.
زنجبيل ضد تهوع است و براي كساني هم كه در هنگام سوار شدن هواپيما يا كشتي حالت تهوع ميگيرند توصيه ميشود.
توان بالاي زنجبيل به عنوان يك ضد انعقاد خون قوي در طب جديد هم ثابت شده است؛ زنجبيل در اين مورد از سير و پياز كه در اين زمينه بسيار شناختهشدهتر بودهاند هم بهتر عمل ميكند.
زنجبيل ضد التهاب است و به درمان سردردهاي ميگرني كمك ميكند. آزمايشهاي جديد نشان داده است مصرف زنجبيل به صورت روزانه تعداد و شدت حملات ميگرني را به شدت كاهش ميدهد.
همچنين زنجبيل از درد عضلات ميكاهد و باعث تقويت ميل جنسي ميشود.
زنجبيل لاغركننده است
يك ضدعفونيكننده قوي هم به شمار ميآيد.
خواص زنجبيل براي سلامتي۱. از بين برنده جاي زخم و لك
آنتياكسيدان فوقالعاده نيرومند زنجبيل بهترين چيز براي از بين بردن جاي زخم، آسيبهاي پوستي و لكههاي ناشي از افزايش سن است. كمي زنجبيل تازهي رنده شده را با يخ خُرد شده مخلوط كرده و يك بار در هفته روي پوستتان بگذاريد.
۲. ضدالتهاب
زنجبيل يك ضدالتهاب طبيعي است كه به آرام شدن پوست آسيبديده يا پوستي كه كمي ملتهب است كمك ميكند. همزمان گردش خون را هم بهبود ميدهد. كساني كه آسم دارند توجه كنند: يكي دو قطره عصارهي زنجبيل به همراه مادهاي مثل روغن زيتون حسابي آرامشبخش است.
۳. درمان شوره
براي درمان شوره ديگر شامپوهاي موضعي شيميايي را لازم نداريد، چون خواص ضدعفونيكنندهي زنجبيل براي مبارزه با قارچي كه باعث شوره ميشود عالي است. براي اينكار كمي زنجبيل رنده شده را با آب مخلوط كرده و در يك بطري اسپري بريزيد. مخلوط را مستقيم روي كف سر اسپري كنيد.
۴. لايهبردار
يكي از خواص زنجبيل لايه برداري پوست است. خيلي راحت ميتوانيد براي خودتان در خانه اسكراب صورت و بدن تهيه كنيد. بافت دانه دانهي زنجبيل شما را از سلولهاي مُردهي پوست خلاص ميكند. آن را با عسل مومدار مخلوط كنيد و از بوي فوقالعادهاش لذت ببريد.
۵. رشد بيشتر موها
مگر كسي هم هست كه رشد سريعتر براي موهايش نخواهد؟ زنجبيل معمولا به خاطر تركيب فعال روغنهاي فرّار و آنتياكسيداني كه دارد يكي از مهمترين اجزاء محصولات تجاري مربوط به بهداشت مو است. اگر آن را به همان شكل كه در قسمت «ضدشوره» گفتم استفاده كنيد، گردش خون را در فوليكولهاي مو سرعت بخشيده و باعث رشد بيشتر ميشود.
۶. بهبود سرماخوردگي و آنفولانزا
سرماخوردگي چيز مزخرفي است اما از دست آن ويروس لعنتي هم نميشود فرار كرد. اما ميشود به زنجبيل پناه برد! زنجبيل منبع اصلي دكونژستان (مادهي ضد احتقان) است. موقع سرماخوردگي لذتي بالاتر از اين نيست كه با يك فنجان چاي داغ زنجبيل زير پتو بخزيد. بهترين كار اين است كه تركيبي از زنجبيل خُرد شده با آب داغ، آبليمو و عسل را به بدن بزنيد.
۷. آنتيهيستامين طبيعي
حساسيت فصلي يا آلرژي داريد؟ ميدانم چه ميكشيد! اما غصه نخوريد: چه به بوي گل حساسيت داشته باشيد و چه به موي گربه، زنجبيل جايگزيني طبيعي براي انواع داروهاي پزشكي است. ثابت شده است كه چند فنجان چاي زنجبيل در روز ميتواند عطسهها و آبريزش بيني همراه با آلرژي را كاهش دهد.
۸. اكسير جواني
چند پژوهش روي حيوانات نشان داده است كه زنجبيل روي كاهش زوال عقلِ ناشي از افزايش سن كه مقدمهاي بر آلزايمر است تأثير دارد. در زنان مسنتر هم، آزمايشها نشان از بهبود قابل توجه قدرت حافظه و زمان واكنش داشتهاند.
۹. برطرف كنندهي درد عضلات
دفعهي بعد كه عضلهتان كشيده شد يا موقع خواب سرتان بد افتاد و گردنتان خشك شد چند قطره روغن زنجبيل به آب داخل وان اضافه كنيد. حتي ميتوانيد كمي خمير زنجبيل گرم شده را مستقيما به ناحيهي دردناك بماليد. خوردن يك قاشق پودر زنجبيل در روز اول عادت ماهانه هم ميتواند به كم شدن دردهاي شكمي كمك كند.
۱۰. ضد تهوع
يكي ديگر از خواص زنجبيل ضد تهوع بودن آن است. هر نوع حالت تهوع كه داشته باشيد، تهوع صبحگاهي بارداري، تهوع ناشي از حركت يا هر نوع ديگري از تهوع، زنجبيل چارهي كار شماست. ثابت شده است كه ريشهي زنجبيل، هم شدت و هم دفعات بالا آوردن را كاهش ميدهد و بهتر از همه اينكه يك ضدتهوع طبيعي است.
۱۱. كمك به كاهش چشمگير قند خون و خطر بيماريهاي قلبي
زنجبيل ميتواند بهطور قابلتوجهي قند خون و خطر بيماري هاي قلبي را كاهش دهد. خاصيت ديگر زنجبيل كه اخيرا تحقيقاتي بر روي آن صورت گرفته ضد ديابت بودن آن است. در مطالعهاي كه در سال ۲۰۱۵ بر روي ۴۱ نفر از مبتلايان به ديابت نوع دو انجام گرفت، مشاهده شد مصرف ۲ گرم پودر زنجبيل ميتواند قند ناشتا را تا ۱۲٪ كاهش دهد.
همچنين زنجبيل توانست سطح HbA1c را كه يكي از علائم قند خون است در بازهي ۱۲ هفتهاي تا ۱۰٪ كاهش دهد. علاوه بر اينها، كاهش ۲۸ درصدي نسبت ApoB به ApoA و كاهش ۲۳ درصدي در نشانههاي ليپوپروتئينهاي اكسيد شده در اثر مصرف زنجبيل مشاهده شد. هر دوي اينها از عواملي هستند كه خطر بيماريهاي قلبي را افزايش ميدهند.
۱۲. كمك به درمان سوءِهاضمهي مزمن
سوءِهاضمهي مزمن (ديسپپسي) از طريق درد و ناراحتي مكرر در قسمتهاي بالايي معده تشخيص داده ميشود. بهنظر ميرسد تأخير در تخليهي معده از عوامل اصلي در بروز سوءِهاضمه باشد. پس از خوردن سوپ، زنجبيل توانست زمان تخليهي معده را از ۱۶ دقيقه به ۱۲ دقيقه برساند. در مطالعهاي كه بر روي ۲۴ فرد سالم صورت گرفت مشاهده شد مصرف ۱٫۲ گرم پودر زنجبيل قبل از وعدهي غذايي ميتواند سرعت تخليهي مواد از معده را تا ۵۰٪ افزايش دهد.
طرز تهيه چاي زنجبيل
تهيه چاي زنجبيل هم بسيارساده است اما آشنايي با اصول آن مي تواند بسيار موثر باشد چرا كه برخي از افراد بدون آگاهي از چگونگي تهيه آن از پودر زنجبيل در چاي آماده استفاده مي كنند. به اين دليل كه ذرات زنجبيل غير قابل حل در آب است، نه تنها ظاهر بدي به نوشيدني شما مي دهد، بلكه طعم آن را نيز نامطبوع مي كند درحالي كه با اندكي دقت مي توان نوشيدني بسيار گواراي زمستاني با استفاده از زنجبيل، تهيه كرد.
مواد لازم : آب 4 فنجان، ريشه تازه زنجبيل 5 سانتي متر، عسل و ليمو در صورت تمايل
طرز تهيه: پوست زنجبيل را كنده ( بهتر است بتراشيد) و سپس آن را به شكل ورقه هاي بسيار نازك برش دهيد، آب را در ظرفي مناسب جوش بياوريد و در اولين لحظات جوش آمدن آب ورقه هاي زنجبيل را به آن اضافه كنيد. در آن را بپوشانيد، آن را كم كرده و اجازه بدهيد 15 تا 20دقيقه بماند، سپس چاي حاصله را صاف كنيد براي طعم بهتر مي توانيد به آن عسل و ليموترش هم اضافه كنيد. البته بهتر است اين نكته را ياد آور شويم كه اگر اين چاي را براي خواص درماني آن در زمينه سرماخوردگي و آنفولانزا مي نوشيد، انواع شيرين آن توصيه نمي شود.
در برخي از منابع به مزه تند زنجبيل اشاره شده و استفاده توام زنجبيل با برگ نعناع به شكل ميكس شده در تهيه چاي را به عنوان راهكاري براي حذف اين تندي برشمرده اند. البته با افزودن آب بيشتر نيز مي توان از تندي آن كاست.
چاي زنجبيل با شير
چاي زنجبيل با شيردر بخش قبل طرز تهيه چاي زنجبيل ساده توضيح داده شد، كه مي شد به شكل هاي مختلف دمنوش را تهيه نمود، اما در اينجا يك روش ديگر آماده كردن چاي زنجبيل معرفي مي گردد كه در آن از شير استفاده مي شود.
مواد لازم: زنجبيل تازه برش زده شده ۸۵ گرم، آب يك فنجان، شير ۲ فنجان
طرز تهيه: آب را بجوشانيد، سپس تكه هاي برش داده شده زنجبيل را به آن اضافه كنيد. ۱۰ دقيقه منظر بمانيد با تكه هاي زنجبيل در آب بجوشانيد. ظرف را از روي اجاق برداشته و ۲ فنجان شير به آن اضافه كنيد. سپس مجددا ظرف را روي اجاق بگذاريد و به مدت ۵ دقيقه با شعله ملايم آن را حرارت دهيد. چاي زنجبيل و شير آماده است.
چاي زنجبيل با شير
در بخش قبل چاي زنجبيل به شكل گرم تهيه شده و معمولا به همان صورت هم مصرف مي شد اما در اين روش تهيه چاي زنجبيل كه در اينجا توضيح داده شده، پس از تهيه چاي، چند تكه يخ هم به آن اضافه نموده و به صورت يك نوشيدني خنك مصرف مي گردد.
مواد لازم: زنجبيل تازه رنده شده ۲ قاشق غذاخوري، آب حدود ۹۴۰ ميلي ليتر (كمي كمتر از يك ليتر)، ليمو ۱ عدد به صورت آبليمو، تكه هاي يخ و شيرين كننده (در صورت تمايل)
طرز تهيه: زنجبيل تازه را شسته و پوست آن را بكنيد سپس آن را رنده كنيد. حال زنجبيل رنده شده را به همراه حدود ۱ ليتر آب درون يك قابلمه ريخته و حرارت دهيد و اينكه آب به جوش آيد. يك عدد ليمو را آب گرفته و آن را به محتواي قابلمه اضافه كنيد و خوب به هم بزنيد تا در تمام قابلمه پخش گردد. حال محتواي قابلمه را با عبور از صافي درون يك ليوان بريزيد و چند تكه يخ هم به آن اضافه كنيد. در صورت تمايل مي توانيد از كمي شيرين كننده هم استفاده كنيد.
چاي سبز با زنجبيل
چاي سبز با زنجبيليك پيمانه (250 ميلي ليتر) آب را به جوش آوريد. سپس يك تكه زنجبيل را به آن اضافه كنيد و بگذاريد تا چند دقيقه بجوشد. بعد زير حرارت را خاموش كرده و يك قاشق غذاخوري چاي سبز به آن اضافه كنيد. بعد به مدت 10 دقيقه روي حرارت غيرمستقيم بخار آب جوش بگذاريد تا دم بكشد.
چاي سبز به دليل وجود آنتي اكسيدان هاي بسيار براي كاهش وزن فوق العاده است.
مخلوط چاي سبز با ريشه زنجبيل يك راه عالي براي ارتقاي سلامتي و رسيدن به تناسب اندام در زماني كوتاه است.
زنجبيل و ليموترش
يك فنجان 250 ميلي ليتر) آب را گرم كرده و قبل از اينكه به جوش آيد، يك تكه ريشه زنجبيل را به آن اضافه كنيد. اجازه دهيد آب روي حرارت كم به مدت چند دقيقه بجوشد و بعد از روي حرارت برداشته وقتي كمي ولرم شد آب يك دوم ليموترش را به آن اضافه كنيد. دمنوش را خوب به هم بزنيد و مقداري عسل (در صورت دلخواه) به آن اضافه كنيد.
وجود ويتامين C و آنتي اكسيدان در آب ليموترش اثرات زنجبيل را براي پاكسازي كبد و افزايش متابوليسم چربي تقويت مي كند. با استفاده از اين چاي علاوه بر سم زدايي و حذف مايعات اضافي بدن، به جنگ چربي هاي اضافي شكم تان خواهيدرفت.